Lý thuyết Markowitz là một công cụ hữu ích trong quản lý danh mục đầu tư, giúp nhà đầu tư tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro trong hành trình đầu tư tài chính của mình. Tuy nhiên, cần lưu ý các hạn chế của lý thuyết này và kết hợp với các phương pháp phân tích khác để đưa ra quyết định đầu tư thông minh. Trong bài viết ngày hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu về lý thuyết này và áp dụng vào hành trình xây dựng tài sản.
Lý thuyết Martkowitz là gì?
Lý thuyết Markowitz, hay còn gọi là Lý thuyết Danh mục đầu tư Hiện đại (Modern Portfolio Theory - MPT), được phát triển bởi nhà kinh tế học Harry Markowitz. Lý thuyết này tập trung vào việc tối ưu hóa danh mục đầu tư bằng cách xem xét mối quan hệ giữa lợi nhuận kỳ vọng và rủi ro của các tài sản trong danh mục.
Các yếu tố chính của Lý thuyết Markowitz
- Lợi nhuận kỳ vọng: Là mức lợi nhuận mà nhà đầu tư kỳ vọng sẽ đạt được từ một tài sản hoặc danh mục đầu tư.
- Rủi ro: Được đo lường bằng độ lệch chuẩn của lợi nhuận, thể hiện mức độ biến động của lợi nhuận.
- Hiệp phương sai: Đo lường mối quan hệ giữa biến động của hai tài sản.
- Đa dạng hóa: Chiến lược giảm thiểu rủi ro bằng cách đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau.
- Đường biên hiệu quả: Tập hợp các danh mục đầu tư tối ưu, có mức lợi nhuận kỳ vọng cao nhất cho một mức rủi ro nhất định, hoặc mức rủi ro thấp nhất cho một mức lợi nhuận kỳ vọng nhất định.
Ưu điểm và hạn chế của MPT
Chào bạn, chúng ta sẽ cùng nhau điểm qua những ưu điểm và hạn chế của Lý thuyết Markowitz (MPT) một cách tổng quát để bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về công cụ này trong quản lý danh mục đầu tư của mình.
Ưu điểm của MPT
Tối ưu hóa danh mục đầu tư: MPT giúp nhà đầu tư xây dựng danh mục đầu tư hiệu quả bằng cách xem xét mối quan hệ giữa lợi nhuận kỳ vọng và rủi ro. Thay vì chỉ tập trung vào một loại tài sản duy nhất, MPT khuyến khích đa dạng hóa danh mục để đạt được lợi nhuận tối ưu với mức rủi ro chấp nhận được.
Đa dạng hóa: MPT là nền tảng lý thuyết cho việc đa dạng hóa danh mục đầu tư. Bằng cách phân bổ vốn vào nhiều loại tài sản khác nhau, nhà đầu tư có thể giảm thiểu rủi ro tổng thể của danh mục.
Xem xét mối quan hệ giữa các tài sản: MPT không chỉ xem xét lợi nhuận và rủi ro của từng tài sản riêng lẻ, mà còn đánh giá mối quan hệ giữa chúng thông qua hiệp phương sai. Điều này giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về tác động của từng tài sản đến danh mục tổng thể.
Đường biên hiệu quả: MPT cung cấp đường biên hiệu quả, tập hợp các danh mục đầu tư tối ưu với mức lợi nhuận kỳ vọng cao nhất cho một mức rủi ro nhất định, hoặc ngược lại. Đường biên này giúp nhà đầu tư dễ dàng lựa chọn danh mục phù hợp với khẩu vị rủi ro và mục tiêu đầu tư của mình.
Hạn chế của MPT
Giả định: MPT dựa trên nhiều giả định có thể không đúng trong thực tế, chẳng hạn như lợi nhuận kỳ vọng và rủi ro được phân phối chuẩn, nhà đầu tư hành động duy lý, và thị trường hiệu quả.
Tính toán phức tạp: Việc áp dụng MPT đòi hỏi kiến thức toán học và sử dụng các công cụ tính toán phức tạp để xây dựng đường biên hiệu quả và tối ưu hóa danh mục.
Dữ liệu lịch sử: MPT sử dụng dữ liệu lịch sử để ước tính lợi nhuận kỳ vọng, rủi ro và hiệp phương sai. Tuy nhiên, dữ liệu lịch sử có thể không phản ánh đúng tình hình thị trường trong tương lai, đặc biệt là đối với các thị trường mới nổi.
Khó áp dụng cho các tài sản không có lịch sử giao dịch: MPT gặp khó khăn trong việc áp dụng cho các tài sản mới hoặc không có lịch sử giao dịch đầy đủ, do không có đủ dữ liệu để ước tính các tham số cần thiết.
Chi phí giao dịch: MPT thường bỏ qua chi phí giao dịch khi xây dựng và điều chỉnh danh mục. Tuy nhiên, chi phí này có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận thực tế của nhà đầu tư.
Áp dụng MPT vào thực tế
MPT có thể hơi phức tạp về mặt lý thuyết nhưng chúng ta có thể đơn giản hóa để bạn dễ dàng tiếp cận và áp dụng.
Xác định mục tiêu đầu tư và khẩu vị rủi ro
Mục tiêu đầu tư: Bạn đầu tư để làm gì?
Ví dụ: nghỉ hưu, mua nhà, cho con học đại học,... Mục tiêu này sẽ ảnh hưởng đến thời gian đầu tư và mức độ rủi ro bạn có thể chấp nhận.
Khẩu vị rủi ro: Bạn sẵn sàng chấp nhận mức độ rủi ro nào? Bạn có thoải mái khi thấy giá trị tài sản của mình biến động mạnh không? Có thể là tài sản sẽ thất thoát (mất tiền) nhưng bạn có tin tưởng rằng chúng sẽ tăng trưởng trong dài hạn hay không?
Lựa chọn các loại tài sản đầu tư: Bạn cần hiểu rõ về các loại tài sản, thị trường tài chính và kiến thức cơ bản về đầu tư tài chính khi đó bạn cần xây dựng cơ sở lý luận từ đó sẽ bắt đầu vào xây dựng tài khoản đầu tư cho riêng mình.
Phân bổ vốn đầu tư
Xác định tỷ lệ phân bổ: Dựa trên mục tiêu đầu tư và khẩu vị rủi ro, bạn sẽ quyết định phân bổ vốn vào các loại tài sản như thế nào?
Ví dụ: 60% cổ phiếu, 30% trái phiếu, 10% tiền mặt.
Đa dạng hóa: Trong mỗi loại tài sản, bạn cũng nên đa dạng hóa hơn nữa.
Ví dụ: Đầu tư vào nhiều công ty cổ phiếu khác nhau, nhiều loại trái phiếu khác nhau.
Xây dựng danh mục đầu tư
Lựa chọn cụ thể từng tài sản: Sau khi đã xác định tỷ lệ phân bổ, bạn sẽ lựa chọn cụ thể từng tài sản để đầu tư vào.
Xem xét mối tương quan: Bạn nên chọn các tài sản có độ tương quan thấp hoặc âm với nhau để giảm thiểu rủi ro cho danh mục.
Theo dõi và điều chỉnh danh mục đầu tư
Theo dõi hiệu suất: Thường xuyên theo dõi hiệu suất của danh mục đầu tư để đánh giá xem nó có phù hợp với mục tiêu của bạn không.
Điều chỉnh khi cần thiết: Nếu có sự thay đổi về mục tiêu đầu tư, khẩu vị rủi ro, hoặc tình hình thị trường, bạn cần điều chỉnh lại danh mục đầu tư cho phù hợp.
Ví dụ minh họa
Giả sử bạn là một nhà đầu tư trẻ, có mục tiêu đầu tư dài hạn (ví dụ: tiết kiệm tiêu dùng, quỹ hưu trí, quỹ phòng hộ,...) và khẩu vị rủi ro trung bình. Bạn có 100 triệu đồng để đầu tư và đang cân nhắc phân bổ vào ba loại tài sản sau:
- 20% - 20 triệu đồng cho ngân sách cổ phiếu (đa dạng hóa vào nhiều công ty, ngành khác nhau)
- 20% - 20 triệu đồng cho ngân sách tiền điện tử (BTC, ETH,...)
- 20% trái phiếu - 20 triệu đồng cho ngân sách (đa dạng hóa vào nhiều loại trái phiếu khác nhau)
- 30% - 30 triệu đồng cho ngân sách hàng hóa (vàng được coi là tài sản trú ẩn an toàn nhưng lợi nhuận thường không cao)
- 10% tiền mặt - 10 triệu đồng cho ngân sách (để linh hoạt khi có cơ hội đầu tư tốt hoặc gửi tiết kiệm ngân hàng, tiết kiệm linh hoạt)
Bạn có mục tiêu đầu tư dài hạn và khẩu vị rủi ro trung bình. Điều này có nghĩa là bạn muốn đạt được lợi nhuận ổn định trong dài hạn, nhưng cũng không quá lo lắng về những biến động ngắn hạn của thị trường.
Bạn đã chọn cổ phiếu, trái phiếu và vàng làm các loại tài sản đầu tư của mình.
Bạn thường xuyên theo dõi hiệu suất của danh mục đầu tư của mình. Nếu có sự thay đổi về mục tiêu đầu tư, khẩu vị rủi ro, hoặc tình hình thị trường, bạn sẽ điều chỉnh lại tỷ lệ phân bổ vốn cho phù hợp. Nếu thị trường chứng khoán tăng trưởng quá nóng, bạn có thể giảm tỷ trọng cổ phiếu và tăng tỷ trọng trái phiếu hoặc vàng.
Lời khuyên và Lưu ý quan trong khi áp dung MPT vào thực tế
Bắt đầu từ số vốn nhỏ, rằng bạn không cần phải có quá nhiều tiền để bắt đầu đầu tư. Hãy bắt đầu từ số vốn nhỏ mà bạn có thể chấp nhận mất hoàn toàn rồi sao đó tăng dần lên. Bạn có thể sử dụng chiến lược rót vốn nhỏ giọt từ thu nhập hằng tháng.
Học, học nữa, học mãi là lời khuyên cho mọi nhà đầu tư khi bước chân vào thị trường, vì thị trường luôn biến thiên không ngừng, bạn cần cập nhật kiến thức liên tục để đưa ra quyết định tối ưu nhất.
Áp dụng MPT vào hành trình đầu tư có thể giúp bạn xây dựng một danh mục đầu tư hiệu quả và phù hợp với mục tiêu của mình. Tuy nhiên, bạn cần nắm vững lý thuyết, xác định rõ mục tiêu và khẩu vị rủi ro, lựa chọn tài sản phù hợp, phân bổ vốn hợp lý, theo dõi và điều chỉnh danh mục thường xuyên. Hy vọng những lời khuyên và lưu ý trên sẽ giúp bạn thành công trên con đường đầu tư của mình!
Thông báo miễn trừ trách nhiệm
Thông tin và ấn phẩm này không có nghĩa là và không cấu thành lời khuyên, kêu gọi hoặc khuyến nghị tài chính, đầu tư, kinh doanh. Đọc thêm trong Điều khoản sử dụng.
